• Pierwszy biznes
• Rozwój biznesu

Work-life balance – zadbaj o równowagę w pracy i w życiu prywatnym 

Brak ocen

Zespół Studium Przedsiębiorczości

Równowaga między pracą a życiem osobistym, czyli work-life balance, to koncepcja, która odgrywa coraz większą rolę w Polsce. Z jednej strony chcemy rozwijać i realizować się zawodowo, a z drugiej pragniemy mieć czas na życie prywatne, pasje, rodzinę i odpoczynek. Jak wygląda sytuacja work-life balance wśród Polaków? Co mówią badania i jakie praktyki mogą pomóc w osiągnięciu równowagi?  

Zostań z nami do końca artykułu i dowiedz się, jak złapać najlepszy balans! 

Czym jest work-life balance? 

Według definicji work-life balance (WLB) to “koncepcja zarządzania czasem, stawiająca za cel odnalezienie równowagi pomiędzy pracą (kariera i ambicja), a życiem prywatnym (zdrowie, rozrywka, rodzina, duchowość)”. ¹ Koncepcja work-life balance zrodziła się pod koniec lat 70. i na początku 80. XX wieku jako odpowiedź na rosnące problemy społeczne, takie jak pracoholizm i wypalenie zawodowe. ² Jej głównym założeniem jest dążenie do stanu, w którym nasze działania są spójne z najważniejszymi wartościami, wspierając naszą życiową wizję i cele.  

Dla różnych osób work-life balance może mieć odmienne znaczenie – dla jednej osoby może oznaczać możliwość spędzania większej ilości czasu z rodziną, dla innej zaś – więcej przestrzeni na rozwój osobisty, hobby lub aktywność fizyczną. 

Work-life balance w Polsce i w Europie 

Polacy wciąż zmagają się z nadmierną ilością pracy. Statystyki pokazują, że Polacy pracują więcej niż standardowe 40 godzin tygodniowo. Według Raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego, Polacy przepracowują 40,4 godzin w tygodniu, kiedy średnia dla krajów UE to 37,5 godzin w tygodniu. ³Pracujemy 8 godzin dłużej niż najkrócej pracujący obywatele Holandii. Polska zajmuje drugie miejsce w Europie pod względem średniego tygodniowego czasu pracy, zaraz po Grecji, gdzie wynosi on 41 godzin. W ścisłej czołówce są także Bułgaria i Rumunia (po 40,2 godziny) oraz Portugalia (40 godzin).  

Najlepszej równowagi między pracą a życiem prywatnym doświadczyli w 2022 r. pracownicy z Włoch. “W krajach OECD pracownicy poświęcają średnio 15 godzin dziennie na odpoczynek i dbanie o siebie. Liderami są Włosi i Francuzi, którzy poświęcają na te aktywności odpowiednio 16,5 i 16,2 godziny”. ⁴  

W Polsce wciąż można zauważyć silną presję na osiąganie wyników, co sprawia, że pracownicy czują się zobowiązani do dodatkowego wysiłku. Według badań Instytutu Gallupa, około 35% polskich pracowników odczuwa stres związany z pracą⁵, a część z nich czuje, że w swojej pracy poświęca więcej czasu, niż by chciała.  

Pandemia COVID-19 jeszcze bardziej zaburzyła work-life balance. Praca zdalna, choć ma swoje zalety, sprawiła, że wiele osób zaczęło pracować dłużej, ponieważ trudno było im postawić granicę między domem a pracą. Badania przeprowadzone przez firmę Deloitte pokazują, że aż 65% pracowników odczuło, że ich work-life balance pogorszył się podczas pandemii. ⁶ 

Jak osiągnąć work-life balance? 

1. Wyznaczanie granic między pracą a życiem prywatnym 

Wiele osób pracujących zdalnie lub hybrydowo korzysta z zasady „no office at home”, co oznacza dosłowne oddzielenie miejsca pracy od reszty domu. Nawet stworzenie małego kącika do pracy może psychicznie oddzielić czas pracy od czasu wolnego. 

2. Delegowanie i automatyzacja zadań 

Zarządzanie zadaniami poprzez delegowanie obowiązków oraz automatyzację mniej istotnych procesów może znacząco zmniejszyć stres i pozwolić skupić się na zadaniach o większym znaczeniu. Dzięki temu można ograniczyć przeciążenie obowiązkami i zapewnić sobie więcej wolnego czasu.  

3. Planowanie czasu wolnego i czasu na hobby 

Brzmi prosto, ale regularne planowanie czasu wolnego, nawet jeśli to tylko wieczorny spacer, może znacząco pomóc w zachowaniu work-life balance. Ustalanie „spotkań” z samym sobą lub z bliskimi daje gwarancję, że znajdziemy czas na odpoczynek. Dbanie o odpoczynek, np. poprzez krótkie przerwy w ciągu dnia, oraz regularny sen to kluczowe elementy zdrowego trybu życia. Wielu specjalistów sugeruje, że odpowiednie przerwy w pracy pomagają w utrzymaniu produktywności i motywacji. Regularne praktykowanie hobby lub rozwijanie pasji pomaga odstresować się i oderwać myśli od codziennych obowiązków. Aktywności takie jak sport, czytanie czy spotkania z bliskimi mogą poprawić samopoczucie i jakość życia. 

4. Realistyczne cele i priorytety 

Planowanie realistycznych, mierzalnych celów oraz ich hierarchizacja pomaga zredukować nadmierne zobowiązania. Wyznaczanie priorytetów zapewnia, że najważniejsze zadania są wykonywane bez przeciążania się nadmiarem obowiązków 

5. Szukanie wsparcia pracodawcy 

Pracodawcy odgrywają kluczową rolę w promowaniu work-life balance. Wiele firm w Polsce zaczyna wprowadzać polityki wspierające równowagę, takie jak możliwość pracy zdalnej lub elastyczny czas pracy. Pracownicy, którzy czują wsparcie ze strony pracodawcy, częściej osiągają równowagę między życiem prywatnym a zawodowym. 

 Korzyści work-life balance dla pracodawców  

Dbałość o work-life balance pracowników przynosi liczne korzyści także pracodawcom. Pracownicy, którzy mają możliwość zachowania równowagi między pracą a życiem prywatnym, często osiągają lepsze wyniki w pracy. W firmach, które dbają o balans między pracą a życiem osobistym, pracownicy są mniej narażeni na wypalenie zawodowe. Pracownicy cenią firmy, które troszczą się o ich życie prywatne, co sprawia, że są bardziej lojalni wobec pracodawcy i mniej skłonni do poszukiwania innych ofert. ⁷ Organizacje dbające o równowagę pracy i życia prywatnego budują reputację jako miejsca przyjaznego pracownikom. Promowanie work-life balance w miejscu pracy staje się więc kluczowym elementem strategii zarządzania zasobami ludzkimi, przynosząc wymierne korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. 

Work-life balance a prawo – dyrektywa UE 

Czy wiedziałeś, że koncepcja work-life balance doczekała się regulacji prawnych? Dyrektywa UE dotycząca work-life balance, która została zaimplementowana w Polsce poprzez zmianą przepisów kodeksu pracy zaczęła obowiązywaćw 2023 roku i wprowadza szereg nowych regulacji mających na celu poprawę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym pracowników. ⁸ Jej głównym celem jest wsparcie osób pracujących, szczególnie rodziców i opiekunów, poprzez wprowadzenie elastycznych rozwiązań oraz dodatkowych uprawnień. Są to np. urlop opiekuńczy, zwolnienia na siłę wyższą, elastyczne organizacje pracy czy zwiększone prawa rodzicielskie. ⁹ 

Podsumowanie 

Zachowanie work-life balance to nie tylko luksus, ale i potrzeba, zwłaszcza w kontekście zdrowia psychicznego oraz fizycznego. Gdy praca pochłania nadmiar czasu, kosztem życia prywatnego, rośnie ryzyko wypalenia zawodowego, stresu oraz problemów zdrowotnych. Pamiętajmy, że praca jest ważną częścią życia, ale nie powinna przesłaniać nam tego, co dla nas najcenniejsze: relacji, zdrowia i radości z codzienności. 

Przeczytaj więcej: 

Jak rozpoznać pracoholizm i jak mu zapobiegać?  – Studium Przedsiębiorczości (studiumprzedsiebiorczosci.pl)  

Nowy rozdział – jak poradzić sobie po utracie pracy  – Studium Przedsiębiorczości (studiumprzedsiebiorczosci.pl) 

Wpływ nastawienia na sukces firmy | Studium Przedsiębiorczości (studiumprzedsiebiorczosci.pl)  

Sprawdź również

„LinkedIn: Budowanie wizerunku na rynku pracy” „Rekrutuj skutecznie” Franczyza – czy warto decydować się na taki model biznesowy?  Franczyza vs biznes pod własną marką – co wybrać?