• Cudzoziemcy w biznesie
• Pierwszy biznes

Modele biznesowe – jakie są i który z nich wybrać?  

5.00 (3)

Zespół Studium Przedsiębiorczości

Zamierzasz rozpocząć własną działalność gospodarczą? Potrzebujesz nie tylko dobrego pomysłu na biznes i zapału. Warto też zawczasu zdecydować, jaki model biznesowy będzie dla Ciebie najodpowiedniejszy. Ich rodzajów jest naprawdę sporo, a w zależności od wybranego modelu Twoja droga przedsiębiorcy może wyglądać zupełnie inaczej. Jakie są modele biznesowe i który z nich wybrać? 

Model biznesowy – co to jest?  

Definicji pojęcia „model biznesowy” jest wiele.

Można jednak stwierdzić, że jest to długofalowy plan przedsiębiorstwa uwzględniający kwestie takie jak: 

• skąd firma bierze pieniądze na finansowanie działalności, 

• jakie są jej cele, 

• jaką technologia i jakimi narzędziami dysponuje, aby je osiągnąć. 

Istnieją różne rodzaje modeli biznesowych, a niektóre z nich po zainicjowaniu prawdziwie zrewolucjonizowały rynek. Oczywiście możesz pokusić się o stworzenie własnego trybu działania, jednak większość przedsiębiorców decyduje się na konkretny, istniejący już model biznesowy. Dzięki temu znają jego zalety i wady, możliwości oraz ograniczenia. 

• Elementy modelu biznesowego 

Kluczowe elementy modelu biznesowego opierają się na czterech pytaniach. Jakich? 

• Who? – kto jest Twoim klientem? Czego potrzebuje? Jak podejmuje decyzje zakupowe? Gdzie szuka informacji? Jakie ma problemy lub pragnienia? 

• What? – co oferujesz klientowi? Jaki jego problem rozwiązujesz lub jaką potrzebę zaspokajasz? Co unikalnego możesz mu zaoferować? 

• How? – jak dostarczysz rozwiązanie i wartość klientowi? Jakie technologie, narzędzi lub procesy będziesz do tego wykorzystywać? 

• Why? – dlaczego klient ma kupić Twój produkt albo usługę? W czym Twoja oferta jest lepsza od konkurencyjnych? Dlaczego proponujesz taką, a nie inną cenę? 

Te cztery elementy pomagają zdefiniować każdy z istniejących modeli biznesowych. Dzięki nim łatwiej jest zrozumieć, czym jest model biznesowy firmy i na czym polega. Mogą Ci pomóc także w stworzeniu własnego, unikalnego modelu biznesowego. 

Sprawdź również

Franczyza – czy warto decydować się na taki model biznesowy?  Franczyza vs biznes pod własną marką – co wybrać?  Własny biznes a podatki – wszystko, co musisz wiedzieć 

Rodzaje modeli biznesowych 

Można nazwać różne rodzaje modeli biznesowych. Powszechnie stosuje się m.in. podział opierający się na zależnościach rynkowych. Pod tym względem wyróżnia się trzy główne kategorie: 

• B2C (Business-to-Customer) – model, w którym przedsiębiorstwa kierują swoją ofertę do konsumentów, czyli klientów indywidualnych; 

• B2B (Business-to-Business) – model, w którym przedsiębiorstwa kierują swoje towary i usługi do innych przedsiębiorstw; 

• C2C (Customer-to-Customer) – model, który umożliwia wymianę dóbr pomiędzy konsumentami. 

Istnieje jednak również więcej specyficznych modeli biznesowych. Niektóre z popularnych to np.: 

• franczyza – opiera się na udzielaniu licencji na prowadzenie firmy pod znaną marką ( w ten sposób działa np. Żabka);  

• model subskrypcyjny – polega na udostępnianiu jakiejś usługi w zamian za stałą opłatę (np. miesięczną czy roczną); 

• crowdfunding – polega na finansowaniu pozyskanym od społeczności;  

• freemium –  polega na udostępnieniu podstawowej wersji usługi za darmo, ale z możliwością wykupienia lepszej, płatnej wersji; 

• dyskont – polega na sprzedaży produktów taniej niż konkurencja dzięki oszczędnościom na różnych etapach; 

• integrator – polega na kontroli nad wszystkimi częściami łańcucha wartości, co pozwala m.in. szybko reagować na zmiany w otoczeniu biznesowym; 

• cash machine – polega na tzw. negatywnym cyklu konwersji gotówki; w tym przypadku biznes zbiera fundusze od klientów szybciej niż musi zapłacić swoim dostawcom, partnerom i pracownikom, co pozwala na reinwestycję funduszy; 

• Razor and Blade – model, w którym podstawowy produkt jest tani, ale trzeba do niego dokupować drogie akcesoria;  

• Pay What You Want – w tym modelu to konsument decyduje, ile chce i jest w stanie zapłacić, co może być bardzo pomocne w budowaniu przewagi konkurencyjnej; 

• experiences – model bazujący na sprzedawaniu doświadczeń, a nie tylko konkretnego produktu; 

• społecznościowy model biznesowy – opiera się na tym, że to użytkownicy wystawiają usługę, z której można skorzystać, a serwis tylko pośredniczy w jej realizacji; 

• reseller – polega na odsprzedawaniu towarów lub też usług, najczęściej ekskluzywnych, unikatowych lub trudno dostępnych; 

• freelancing – model biznesowy, który polega na świadczeniu usług przez jednoosobowy podmiot na rzecz zleceniodawców. 

Oczywiście są to tylko przykładowe modele biznesowe, należące aktualnie do najpopularniejszych. Jednak sposobów na działalność biznesową jest znacznie więcej. 

Pomysł na biznes – jak wybrać właściwy model biznesowy? 

Jaki model biznesowy wybrać? Aby podjąć decyzję, w pierwszej kolejności powinieneś zdefiniować swoje cele, priorytety i wartości. Należy również brać pod uwagę swoje możliwości, kompetencje i zasoby. Przykładowo franczyza jest świetnym modelem biznesowym dla osób, które nie mają wiedzy o budowaniu marki czy marketingu – pozwala ona bowiem działać pod znanym szyldem. Nie wymaga też dużych inwestycji na start, a koszty są często znane z góry. Natomiast model stosowany przez wielkie korporacje często nie sprawdzi się, jeśli otwierasz start-up z minimalnymi funduszami. 

Weź pod uwagę także to, że wiele firm korzysta z kilku modeli biznesowych jednocześnie lub modyfikuje znane modele do swoich potrzeb. Ważne, aby dobrze zdefiniować swój biznes pod kątem tego, co ma oferować i co osiągnąć oraz do kogo powinien dotrzeć. Dzięki temu łatwiej wybierzesz odpowiedni model działania.