• Pierwszy biznes

Franczyza vs biznes pod własną marką – co wybrać? 

Brak ocen

Zespół Studium Przedsiębiorczości

Należysz do osób, które marzą o założeniu własnej firmy? Być może wahasz się przed podjęciem tej decyzji ze względu na brak oryginalnego pomysłu na biznes albo dużych funduszy. Nie zawsze jest to jednak konieczne. Własną działalność możesz otworzyć „pod skrzydłami” i ze wsparciem doświadczonego partnera – tak właśnie działa franczyza. Czy warto się na nią zdecydować? A może lepszy jest biznes pod własną marką? Porównujemy te rozwiązania. 

Na czym polega franczyza? 

Franczyza to model biznesowy polegający na długotrwałej współpracy pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Jeden z nich – franczyzodawca – daje prawa do używania nazwy znanej marki wraz z know-how i rozmaitymi narzędziami potrzebnymi do prowadzenia biznesu. Drugi – franczyzobiorca – korzysta z tych zasobów, dzięki czemu może otworzyć biznes pod znaną marką. W zamian zwykle dzieli się z franczyzodawcą częścią swoich przychodów w postaci prowizji. 

Rodzaje franczyzy 

Franczyza jest obecnie bardzo popularna w Polsce. Na początku 2023 r. w kraju działało aż 1350 sieci franczyzowych¹. Według rodzaju działalności można podzielić je na dystrybucyjne, usługowe, produkcyjne i mieszane.  

W ten sposób funkcjonuje wiele znanych marek – są to sklepy rozmaitych branż, punkty gastronomiczne, banki, apteki, kluby fitness, stacje paliw, myjnie samochodowe, salony kosmetyczne i wiele innych. Oznacza to, że właściwie w każdej branży nie musisz zakładać własnej marki – w zamian możesz wybrać franczyzę. 

Ponadto wyróżnia się cztery główne typy franczyzy według organizacji systemu: 

• franczyzę bezpośrednią – w której franczyzodawca sam świadczy na rzecz biorcy licencji usługi opisane w umowie franczyzy oraz sam wypełnia wszystkie czynności kontrolne; 

• franczyzę wielokrotną – w której franczyzobiorca uzyskuje wyłączność na tworzenie na określonym terenie jednostek systemu franczyzowego; 

• masterfranczyzę – w której  franczyzodawca udziela franczyzobiorcy wyłączności na korzystanie z jego pakietu franczyzowego w prowadzeniu działalności na danym terenie; w tym przypadku franczyzobiorca przejmuje wiele z obowiązków franczyzodawcy wynikających z pakietu franczyzowego; 

• przedstawicielstwo regionalne – przedstawiciel regionalny to osoba lub firma, która na danym terenie ma wyszukiwać nowych i świadczyć pewne usługi funkcjonującym franczyzobiorcom (np. organizować szkolenia, nadzorować ich działalność, prowadzić reklamę na szczeblu lokalnym. 

Tym samym w świecie franczyzy każdy może znaleźć odpowiednie miejsce dla siebie! 

Sprawdź również

Formy opodatkowania działalności gospodarczej Jak łączyć prowadzenie firmy z macierzyństwem? Mikrorachunek podatkowy

Franczyza – wady i zalety 

Franczyza ma wiele zalet. Należą do nich przede wszystkim: 

• gotowy pomysł na biznes – franczyzy działają według sprawdzonej formuły, a franczyzobiorca otrzymuje wszystko, co potrzebne do jej prowadzenia; 

• niewielkie koszty początkowe – nie jest to regułą, ale niektóre sieci umożliwiają otwarcie biznesu z niewielkim wkładem własnym; 

• pełny know-how – prowadząc franczyzę, otrzymujesz dostęp do informacji, które składają się na sukces znanej marki; 

• brak konieczności przekonywania do siebie klientów – znana marka zwykle zapewnia wystarczającą rozpoznawalność, aby ci sami się pojawili; 

• zmniejszone ryzyko prowadzenia biznesu – niewielkie koszty, wsparcie franczyzodawcy oraz sprawdzony pomysł pozwalają zwiększyć szanse na sukces; 

• brak konieczności inwestowania w reklamę – o marketing dba franczyzodawca. 

•  

Dokładne korzyści zależą jednak również od konkretnej oferty. Np. niektóre sieci franczyzowe zapewniają swoim franczyzobiorcom gwarantowane przychody. 

Czy zatem franczyza ma jakieś wady? Można zaliczyć do tej kategorii brak pełnej kontroli nad firmą. Franczyza odbiera przedsiębiorcy część autonomii – zazwyczaj nie może on samodzielnie wybierać dostawców czy decydować o godzinach otwarcia. Minusem na pewno jest też konieczność uiszczania opłat franczyzowych – wypracowanymi przychodami trzeba się dzielić z franczyzodawcą. Przeszkodą w przypadku niektórych sieci może być też konieczność posiadania wysokiego wkładu własnego. Wady i zalety franczyzy warto jednak rozpatrywać na konkretnych przypadkach, ponieważ oferty dostępne na rynku są bardzo różnorodne. 

Biznes pod własną marką – wady i zalety 

Jeśli biznes kojarzy ci się przede wszystkim ze swobodą, niezależnością i podejmowaniem własnych decyzji, prawdopodobniej lepiej się odnajdziesz przy prowadzeniu marki własnej. Rozpoczęcie zupełnie niezależnej działalności stwarza nieograniczone możliwości rozwoju i dochodów.  

W tym przypadku trzeba jednak liczyć się ze znacznie większym ryzykiem. Twój pomysł na biznes może się okazać nietrafiony albo po pewnym czasie okaże się, że „zjedzą” Cię koszty lub konkurencja. Historii tego typu jest naprawdę dużo. Prowadzenie własnej marki wymaga też wiedzy i zwykle większego budżetu na start. Podejmowanie własnych decyzji daje swobodę i satysfakcję, ale może też ciążyć i generować trudności. Zakładając własną markę, możesz polegać tylko na sobie i swoich zasobach, co może niektórych przerastać. 

Franczyza czy biznes pod własną marką? 

Które rozwiązanie wybrać? Wszystko zależy od tego, czego oczekujesz od prowadzenia własnej działalności. Jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcia i nie chcesz zbytnio ryzykować, franczyza może być świetnym wyborem. Jeżeli natomiast zależy Ci przede wszystkim na niezależności, jedynym odpowiednim rozwiązaniem wydaje się własna marka. Każde z tych rozwiązań może Ci przynieść sukces!