- Cudzoziemcy w biznesie
Jak zwiększyć swoje szanse na polskim rynku pracy? 5 rad dla cudzoziemców

Tetiana Hrytsyk
Trenerka, konsultantka kariery oraz koordynatorka projektów szkoleniowo-rekrutacyjnych. Specjalizuje się w tematyce różnorodności i inkluzji, różnic międzykulturowych oraz rozwoju zawodowego. Dzięki swojemu doświadczeniu i praktycznej wiedzy, pomoże Ci przejść przez cały proces – od rekrutacji, przez wdrożenie, aż po budowanie silnego, zróżnicowanego zespołu.
Poszukiwanie pracy w obcym kraju może przynieść wiele stresu i niepewności, ale i nowe możliwości. W artykule opowiem Ci, jaki kroki podjąć, aby znaleźć miejsce pracy dopasowane do Twoich potrzeb.
Aby odnaleźć się na polskim rynku pracy, warto wiedzieć, z jakimi wyzwaniami mierzą się polscy pracodawcy. Analiza rynku i potrzeb pracodawców pozwoli Ci rozeznać sytuację i zrozumieć, jakie Twoje kompetencje mogą być wartościowe i dobrze płatne. Ta wiedza pomoże Ci wyróżnić się wśród innych osób poszukujących pracy i ustabilizować swoją sytuację zawodową.
Wyzwania pracodawców
Obecnie polscy pracodawcy mierzą się z szeregiem wyzwań, które odzwierciedlają się w strategii biznesowej i decyzjach rekrutacyjnych.
→ Brak wykwalifikowanych pracowników, duża rotacja oraz niekorzystne trendy demograficzne utrudniają pracodawcom kompletowanie zespołów, co przekłada się na decyzje biznesowe.
→ Niepewność gospodarcza, konieczność szybkiego dostosowywania się do nowych dyrektyw unijnych, trudności biurokratyczne, związane m.in. z zatrudnianiem cudzoziemców powodują obawy przed rekrutacją osób innych narodowości. Mimo tego około 30% firm działających w Polsce zatrudniało i planuje kontynuować zatrudnianie osób z zagranicy.
→ Rosnące koszty pracy, ubezpieczeń społecznych i świadczeń, presja inflacyjna, a na dodatek niska stopa bezrobocia i konkurencja o talenty wymuszają podwyżki. Często nowo zatrudnieni pracownicy otrzymują pensje porównywalne do osób z długim stażem, co prowadzi do presji płacowej i spadku motywacji wśród dotychczasowych pracowników.
Co możesz zrobić, aby zwiększyć swoje szansy na polskim rynku pracy?
1. Zadbaj o legalność pobytu w Polsce, zarówno swojego, jak i swoich bliskich.
Osoba z zagranicy świadoma swojego statusu pobytowego budzi większe zaufanie u pracodawców. Już samo to, że cudzoziemiec/cudzoziemka rozumie, na podstawie jakich dokumentów przebywa w Polsce, jak może wyglądać jego/jej zatrudnienie oraz jakie są dalsze kroki, legalizujące pobyt pokazuję, że jest osobą odpowiedzialną i świadomą. Takie cechy są doceniane i poszukiwane przez pracodawców w wielu branżach.
Jeśli natomiast nie orientujesz się, na podstawie jakich dokumentów przebywasz, jak długo możesz legalnie pracować, na jakim etapie jest rozpatrzenie Twojego wniosku pobytowego, możesz się spotkać z nieufnością pracodawców. W Polsce duży nacisk kładzi się na działania zgodnie z literą prawa, a szczególnie w procesie zatrudnienia cudzoziemców. Kary i konsekwencja za nielegalne zatrudnienie są bardzo surowe.
Aby uporządkować swoją sytuację formalną, nie musisz uczyć się ustaw i ich artykułów na pamięć. Wystarczy, że będziesz się orientować w swoim przypadku oraz najbliższych Tobie osób (np. dzieci, małżonka/małżonek).
Jak to zrobić? Skorzystać z wiarygodnych źródeł, urzędowych portali, stron internetowych, okienek informacyjnych. W wielu urzędach jest możliwość uzyskania informacji w kilku językach, aby ułatwić komunikację z cudzoziemcami. Mając zalegalizowany pobyt, zyskujesz spokój, zwiększasz swoje szanse na rynku pracy.
2. Ucz się języka, poznawaj podobieństwa i różnice międzykulturowe.
Znajomość języka polskiego jest Twoim kluczem do integracji i rozwoju zawodowego w Polsce.
Nie musisz od razu mówić perfekcyjnie, nauka języków obcych to proces, na który potrzeba czasu. Skup się na słownictwie związanym z Twoją branżą oraz na komunikacji codziennej. Poszukaj w swojej okolicy klubów konwersacyjnych lub kursów językowych. Na co dzień staraj się otaczać językiem, np. poprzez słuchanie, czytanie.
Z czasem zobaczysz, że coraz lepiej zaczynasz się porozumiewać w sklepie, aptece czy urzędzie, a znajomość słownictwa branżowego zwiększy Twoje szanse na efektywną komunikację w procesie rekrutacji.
Aby znaleźć dobrą pracę, nie ma konieczności zyskania certyfikatu znajomości języka polskiego, chyba że potrzebujesz certyfikatu w procesie legalizacji lub uczestniczysz w rekrutacji na stanowiska, gdzie wymogiem jest udokumentowanie znajomości języka. Poziom B1/B2 będzie wystarczający, aby budować karierę specjalistyczną w Polsce.
Podobieństwa i różnice międzykulturowe
Często migranci nie zdają sobie sprawy, jak bardzo istotne jest poznanie różnic międzykulturowych dla rozwoju zawodowego i stabilizacji życiowej w nowym kraju. Brak świadomości istnienia odmienności w zachowaniach, tradycjach, podejściu do życia i pracy może prowadzić do nieporozumień i negatywnie wpływać na proces poszukiwania pracy.
Na przykład, w Polsce punktualność i planowanie są bardzo cenione zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Jeśli zatem umawiamy się na rozmowę rekrutacyjną, warto przyjść na czas, a jeśli z jakiegoś powodu nie możemy przyjść, należy poinformować o tym osobę rekrutującą, z zapytaniem o możliwość przełożenia spotkania. Gdy otrzymujemy ofertę pracy wraz z informacją, że pracodawca czeka na naszą odpowiedź w konkretnym terminie, ważne jest, byśmy tego terminu dotrzymali. A jeśli oferta pracy lub oferowane warunki nam nie pasują, warto uczciwie o tym powiedzieć pracodawcy, szanując jego i swój czas.
Bardzo źle jest odbierany tzw. ghosting w rekrutacji, innymi słowy – kandydat/kandydatka po prostu nie odzywa się do osoby rekrutacyjnej. Niestety takie praktyki po stronie pracodawców również mają miejsce.
3. Uporządkuj swoje doświadczenie, zdefiniuj umiejętności i mocne strony
Aby przedstawić polskim pracodawcom swoją kandydaturę i szukać pracy zgodnej z Twoimi kwalifikacjami, musisz najpierw zrozumieć i zdefiniować, w jakim kierunku zawodowym chcesz podążać. Pomoże Ci w tym analiza doświadczenia.
Wypisz na kartce lub w pliku wszystkie swoje doświadczenia zawodowe, zarówno zdobyte w kraju, z którego pochodzisz, jak i w Polsce. Możesz dodać również to, czym się interesowałeś/interesowałaś, czego się uczyłeś/uczyłaś. Zastanów się, jakich umiejętności nabyłeś/nabyłaś na każdym ze stanowisk oraz jakie były Twoje osiągnięcia.
Nie muszą to być spektakularne efekty czy liczby, czasami osiągnięciem będzie odpowiedzialność za przyuczenie do zawodu osób młodych w Twoim miejscu pracy lub, na przykład, wypracowanie nowego podejścia do segregacji dokumentów biurowych.
Osobno wypisz swoje mocne strony, czyli te cechy i zachowania, które zadecydowały, że dobrze wykonywałeś/wykonywałaś swoją pracę, rozwijałeś/rozwijałaś się, awansowałeś/awansowałaś. Do mocnych stron mogą należeć tzw. umiejętność twarde, np. obsługa konkretnych programów, znajomość języków obcych, oraz miękkie: umiejętność współpracy w zespole, kreatywność, zaangażowanie. Te informacje pomogą Ci zdefiniować kierunek poszukiwania nowej pracy. A mając pod ręką wypisane doświadczenie, umiejętność i mocne strony bez problemu przygotujesz CV na konkretną ofertę pracy. Bardzo często osoby poszukujące pracy pomijają ten etap i od razu przechodzą do przygotowania CV, które często pozostaje bez odpowiedzi, ponieważ nie odzwierciedla doświadczenia kandydata oraz nie jest dopasowane do konkretnej branży/oferty pracy.
Na tym etapie warto również określić swoje oczekiwania dotyczące rodzaju zatrudnienia, zarobków, systemu pracy, lokalizacji. Brak zdefiniowania naszych oczekiwań względem przyszytego pracodawcy może powodować niepotrzebną frustrację i wydłużać czas poszukiwania pracy. W pewnym momencie, gdy tak naprawdę nie wiemy, czego szukamy, możemy się czuć zdezorientowani i zagubieni.
4. Przygotuj dokumenty aplikacyjne, bądź wytrwały/wytrwała w poszukiwaniach
Przygotowanie CV to proces zebrania Twojego doświadczenia w spójną całość, która pozwoli Ci efektywnie się zaprezentować na rynku pracy. Bardzo często osoby z zagranicy nie mają doświadczenia w przygotowaniu CV lub podchodzą do niego zbyt formalnie, wpisują tylko miejsca pracy, bez informacji dotyczącej doświadczenia oraz wykonywanych obowiązków. Np. uważając, że to pracodawca ma wyczytać z tak okrojonego dokumentu czy doświadczenie kandydata/kandydatki jest dopasowane do stanowiska lub nie.
Aby zyskać przewagę konkurencyjną, warto pokazać swoje doświadczenie w odpowiedni sposób, dopasowując je do oferty pracy. Chodzi o to, aby podkreślić to doświadczenie i umiejętności, których poszukuje pracodawca poprzez publikowanie ogłoszenia.
Nie zbyt udaną strategią jest przesyłanie jednego CV na wszystkie oferty pracy. Pracodawcy traktują takie dokumenty jako przypadkowo wysyłane, ponieważ nie są one dopasowane do oferty. Na przykład, osoba poszukuję pracy na stanowisku Pracownika biurowego, a w CV opisuję doświadczenie w gastronomii, na produkcji, bez uzasadnienia czemu aplikuje właśnie na stanowisko biurowe oraz jakie opisane przez pracodawcę w ogłoszeniu kompetencję posiada.
Obecnie rynek pracy w Polsce nie jest zbyt przychylny osobom poszukującym zatrudnienia. W niektórych branżach jest dość wysoka konkurencja, a zarobki oferowane przez pracodawców nie odpowiadają oczekiwaniom kandydatów. Zatem procesy rekrutacyjne mogą się rozwlekać w czasie, a kandydatom może się wydawać, że na rynku nie ma odpowiednich ofert.
Warto uzbroić się w cierpliwość, śledzić i notować swoje działania oraz uzyskaną informację zwrotną od pracodawców. Dobrym patentem jest prowadzenie listy wysłanych CV oraz uzyskanej informacji zwrotnej od pracodawców lub Rekruterów. Takie statystyki pozwolą przeanalizować konwersję oraz podjąć działanie mające na celu zwiększenie odpowiedzi pracodawców (np. przeedytować CV, poszerzyć liczbę źródeł poszukiwania ofert, zastanowić się, czy w twoim przypadku jest możliwe poszukiwania pracy z polecenia).
W kolejnym artykule opiszę temat przygotowania CV z uwzględnieniem w doświadczenia z rodzimego kraju cudzoziemca.
5. Jesteś osobą przedsiębiorczą? Być może warto spróbować rozwijać swój biznes w Polsce.
Praca na etacie nie musi być dla ciebie standardem. Jeśli masz pomysł na biznes, możesz go przetestować, na przykład w ramach prowadzenia działalności nierejestrowanej lub założyć jednoosobową działalność gospodarczą. Polska aktywnie korzysta z funduszy europejskich, oferując dotacje na rozpoczęcie lub rozwój działalności (często poprzez regionalne programy wsparcie przedsiębiorczości). Również możesz skorzystać z programów wsparcia z założenia i prowadzenia działalności gospodarczej bardziej ukierunkowanych na migrantów i uchodźców. Pamiętaj, ze prowadzenie własnego biznesu wiąże się z dopełnieniem szeregu formalności oraz jest prawnie regulowane.
Podsumowanie
Polscy pracodawcy są w większości otwarci na zatrudnianie osób z zagranicy. Aby zwiększyć swoje szansy na rynku pracy warto mieć zalegalizowany pobyt, orientować się, jakie są podobieństwa i różnice międzykulturowe. Nasze szanse na otrzymanie oferty pracy dopasowanej do naszych oczekiwań może zwiększyć przemyślana strategia działań. Warto przeanalizować swoje doświadczenie, dopasować dokumenty aplikacyjne do konkretnej oferty/ofert oraz śledzić postępy i efekty naszych działań.
FAQ
Z jakimi wyzwaniami mierzą się polscy pracodawcy?
→ Brakiem pracowników, rotacją, wyzwaniami demograficznymi.
→ Niepewnością gospodarczą, trudnościami biurokratycznymi.
→ Rosnącymi kosztami.
Zalegalizowany pobyt w Polsce oraz świadomość formalnych procedur w Twojej sytuacji to podstawa.
Mając zalegalizowany pobyt, zyskujesz spokój zarówno dla siebie i swojej rodziny, jak też zwiększasz swoje szanse na rynku pracy.
Znajomość języka polskiego jest Twoim kluczem do integracji i rozwoju zawodowego w Polsce.
Świadomości istnienia oraz poznanie różnic międzykulturowych mają pozytywny wpływ na rozwój zawodowy oraz stabilizację życiową w nowym kraju.
Uporządkowane doświadczenie zawodowe, znajomość swoich umiejętności i mocnych stron przełożą się na sukces procesu rekrutacji.
Aby przedstawić polskim pracodawcom swoją kandydaturę i zdobyć ofertę pracy zgodną z Twoimi kwalifikacjami, musisz najpierw zrozumieć, w jakim kierunku zawodowym chcesz podążać.
Profesjonalnie przygotowane CV będzie odzwierciedleniem Twojego doświadczenia i pozwoli Ci efektywnie się zaprezentować na rynku pracy.
A prowadzenie własnych statystyk dotyczących poszukiwania pracy umożliwi sprawne zarządzanie procesem.
Praca na etacie nie musi być dla Ciebie standardem.
Jeśli masz doświadczenie w prowadzeniu biznesu lub pomysł na biznes możesz go przetestować, na przykład w ramach prowadzenia działalności nierejestrowanej lub jednoosobowej działalności gospodarczej.