• Cudzoziemcy w biznesie
• Pierwszy biznes
• Rozwój biznesu

Zarządzanie finansami w przedsiębiorstwie – podejście strategiczne 

Brak ocen

Zespół Studium Przedsiębiorczości

Celem nadrzędnym każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od jego wielkości i branży, w jakiej działa, jest osiąganie zysków oraz długofalowy rozwój. Kluczowym elementem realizacji tych założeń jest skuteczne zarządzanie finansami oparte nie tylko na codziennej kontroli przepływów pieniężnych, ale także na planowaniu, analizie i podejmowaniu decyzji w oparciu o rzetelne dane ekonomiczne. Współczesny rynek wywołuje na przedsiębiorcach potrzebę inwestowania w rozwój kompetencji finansowych zarówno własnych, jak i swoich pracowników. Świadome zarządzanie środkami finansowymi, znajomość narzędzi analitycznych i rozumienie mechanizmów rynkowych to fundamenty nowoczesnego podejścia do prowadzenia biznesu. 

Spis treści: 

1. Budżetowanie jako filar zarządzania finansami   

2. Źródła finansowania działalności gospodarczej   

3. Analiza finansowa w mikroprzedsiębiorstwie – jak ją przeprowadzić?   

4. Reagowanie na straty i sytuacje kryzysowe   

Budżetowanie jako filar zarządzania finansami 

Skuteczne zarządzanie finansami wymaga wdrożenia systemu budżetowania, który pozwala na planowanie, kontrolowanie i analizowanie wydatków oraz przychodów przedsiębiorstwa. Budżetowanie sprzyja dyscyplinie kosztowej, umożliwia identyfikację potencjalnych zagrożeń i jednocześnie wskazuje obszary o wysokim potencjale rozwojowym. 

W ramach planowania finansowego wyróżniamy dwa zasadnicze typy budżetów: 

• Budżet operacyjny – obejmuje szczegółową analizę sprzedaży, kosztów produkcji, wynagrodzeń, kosztów stałych i zmiennych oraz wyników finansowych w krótkim okresie. 

• Budżet finansowy – koncentruje się na ogólnym stanie finansów przedsiębiorstwa, takich jak aktywa, pasywa, źródła finansowania oraz planowane inwestycje. 

Niezależnie od wykorzystywanych narzędzi księgowych, przedsiębiorstwa potrzebują wiarygodnych informacji ekonomicznych oraz systematycznej analizy danych finansowych. Budżetowanie staje się więc nie tylko narzędziem kontrolnym, ale również elementem strategicznego zarządzania firmą. 

Źródła finansowania działalności gospodarczej 

Początkujący przedsiębiorcy oraz firmy planujące rozwój mają do dyspozycji różnorodne źródła finansowania, zarówno krajowe, jak i unijne. Wybór odpowiedniego instrumentu powinien być dostosowany do potrzeb i etapu rozwoju firmy. 

Dotacje z Urzędów Pracy 

Umożliwiają pozyskanie środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej, a także oferują dodatkowe formy wsparcia, takie jak: 

• dopłaty do tworzenia nowych miejsc pracy, 

• staże pracownicze, 

• programy interwencyjne wspierające zatrudnianie osób bezrobotnych. 

---

Fundusze Unijne 

Finansowanie unijne dostępne jest na różnych etapach prowadzenia działalności. Projekty te najczęściej koncentrują się na: 

• innowacyjności, 

• cyfryzacji, 

• rozwoju kompetencji, 

• efektywności energetycznej i zrównoważonym rozwoju. 

---

Programy PARP (Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości) 

Umożliwiają finansowanie usług doradczych, szkoleń, rozwoju produktów oraz wdrażania innowacji. Oferta PARP wspiera zarówno przedsiębiorców rozpoczynających działalność, jak i tych, którzy są na etapie rozwoju.  

Analiza finansowa w mikroprzedsiębiorstwie – jak ją przeprowadzić? 

Podstawą skutecznego zarządzania finansami jest regularna analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Nawet w małej firmie warto monitorować pewne elementy, jak: 

• Przychody uzyskane ze sprzedaży towarów i usług. 

• Koszty stałe i zmienne np. wynagrodzenia, media, marketing, produkcja. 

• Zysk brutto i netto z uwzględnieniem podatków. 

• Środki obrotowe gotówka i inne płynne aktywa. 

• Zobowiązania i należności, czyli pieniądze, które firma musi zapłacić lub otrzymać. 

Na tej podstawie można określić aktualną rentowność działalności oraz jej opłacalność. Istotne jest także monitorowanie: 

• trendów w przychodach i kosztach (analiza spadków i wzrostów badanych parametrów),  

• dochodowości poszczególnych produktów lub usług (identyfikacja nierentownych elementów oferty), 

• sezonowości (pozwala optymalizować sprzedaż i koszty w cyklach rocznych). 

Reagowanie na straty i sytuacje kryzysowe 

Sytuacje kryzysowe w firmie takie jak spadek przychodów, nadmierne koszty czy problemy z płynnością wymagają szybkiej, ale przemyślanej reakcji. Sytuację można przeanalizować według następujących kroków:  

1. Diagnoza problemu 

Należy odpowiedzieć sobie na kluczowe pytania: 

• Czy jest to problem tymczasowy (np. sezonowy spadek sprzedaży)? 

• Czy mamy do czynienia z trwałym trendem (np. spadkiem popytu)? 

• Czy pojawiła się nowa konkurencja lub zmiana w otoczeniu rynkowym? 

---

2. Audyt finansowy 

Dokładna analiza struktury kosztów i przychodów pozwoli zidentyfikować źródło problemu. Należy zbadać, które koszty można ograniczyć, a także które produkty/usługi generują straty. 
 

---

3. Opracowanie planu naprawczego 

Plan powinien uwzględniać: 

• działania mające na celu odzyskanie lub pozyskanie nowych klientów, 

• rozwój nowych kanałów sprzedaży lub produktów, 

• obniżenie kosztów operacyjnych (np. renegocjacje umów z dostawcami, ograniczenie zleceń zewnętrznych), 

• poprawę płynności finansowej (np. skorzystanie z dotacji). 

---

4. Zwiększenie elastyczności finansowej 

Warto również poddać analizie: 

• zamrożenie zbędnych inwestycji, 

• zabezpieczenie firmy przed kolejnym kryzysem, budując rezerwę w budżecie.  

Zarządzanie finansami to nie tylko księgowość i kontrola kosztów to przede wszystkim narzędzie strategiczne, które pozwala przedsiębiorcy świadomie rozwijać swoją firmę, reagować na zmiany rynkowe oraz podejmować decyzje oparte na danych. Wiedza, analiza i dyscyplina finansowa to podstawy trwałego sukcesu w biznesie niezależnie od branży czy też wielkości firmy.  

Małgorzata Ciechańska  
Partner ds. Szkoleń w Żabka Polska, Franczyzobiorca 

FAQ 

1. Czym jest strategiczne zarządzanie finansami w firmie? 

Strategiczne zarządzanie finansami to długofalowe planowanie, kontrola i analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa w celu maksymalizacji zysków i zapewnienia stabilnego rozwoju. Obejmuje ono m.in. budżetowanie, wybór źródeł finansowania, analizę rentowności oraz przygotowanie na sytuacje kryzysowe. 

2. Dlaczego budżetowanie jest kluczowe w zarządzaniu finansami? 

Budżetowanie pozwala przedsiębiorcy zaplanować przychody i wydatki, kontrolować koszty oraz identyfikować obszary wymagające poprawy. Jest narzędziem, które wspiera podejmowanie decyzji opartych na danych, zwiększa dyscyplinę finansową i minimalizuje ryzyko utraty płynności. 

3. Jakie są główne źródła finansowania działalności gospodarczej? 

Do najpopularniejszych źródeł finansowania należą: Dotacje z Urzędów Pracy (na rozpoczęcie działalności lub tworzenie miejsc pracy), Fundusze unijne (na innowacje, cyfryzację, szkolenia, rozwój), Programy PARP (na usługi doradcze, wdrażanie innowacji, rozwój produktów), Kredyty bankowe i leasing. 

4. Jak przeprowadzić analizę finansową w małej firmie? 

Analiza finansowa obejmuje monitorowanie przychodów, kosztów stałych i zmiennych, zysków, środków obrotowych oraz zobowiązań. Warto też analizować sezonowość sprzedaży, dochodowość produktów i trendy w kosztach, aby świadomie podejmować decyzje biznesowe.